• Shein moda-enpresak eta moda azkarreko beste konpainia batzuek bezeroen eta laneko langileen osasun-arazoekin lotutako substantzia kimikoak erabili dituzte beren jantzietan.
• Beruna, kromoa, ftalatoak, PFAS eta sugar atzeratzaileak erabiltzen dituzte moda mota honen fabrikatzaileek.

Canadian Broadcasting Corporationek 2021ean egindako ikerketa batek berun, ftalato eta PFAS (konposatu perfluoratuak) maila altuak aurkitu zituen haurren, helduen eta haurdun dauden emakumeen arropetan. Substantzia horiek guztiak «disruptore endokrinoak» dira, eta arazoak sor ditzakete ingurumenean eta gizakien osasunean, esposizioan dauden pertsonen bizitza osoan zehar.

Produktu kimiko horiek maila baxuetan erabiltzen diren arren, denboran zehar substantzia toxikoekiko esposizioak pertsona batek osasun-arazo larriak izateko arriskua areagotu dezake, hala nola asma edo giltzurrunetako kalteak.

Iraunkortasun kimikoko aholkularitza-enpresak eta irabazi-asmorik gabeko Fashion FWD erakundearen sortzaileak, Alexandra McNair Quinnek, honako hau adierazi zuen South China Morning Star egunkarian: “Kontua ez da jendea egun normal batean haietakoren baten eraginpean egotea”. “Esposizio horiek guztiak egun normal batean pilatzea da kaltegarria izan daitekeena”.

Kutsadura kimikoaren arriskupean dauden langileak eta herritarrak.

Substantzia toxiko horiek erabiltzeak ondorio kaltegarriak izan ditzake langileen osasunean; izan ere, arnas aparatuko eta larruazaleko gaixotasunak izan ditzakete substantzia horien eraginpean egoteagatik.

Alexandra McNair Quinnek ohartarazten duen bezala, toxiko horiek ez dira soilik arropan aurkitzen, baizik eta gure elikagaietan, uretan, makillaje produktuetan eta zaintza pertsonaleko produktuetan ere detektatzen dira. ZPBei dagokienez, aholkularitza-enpresak honako hau gaineratu zuen: «Substantzia horiek ez dira berehala desagertuko, nahiz eta erabiltzea debekatu gizakien osasunerako eta ingurumenerako oso arriskutsuak direlako, tamalez, urte askoan egongo baitira ingurumenean».

Toxikoak arropetan

Canadian Broadcasting Corporation-en ikerketan aurkitutako toxikoak honako hauek izan ziren:

• Larruzko produktuetan erabilitako kromoa. Substantzia honek sistema immunea ahuldu dezake eta gibela eta giltzurrunak kaltetu.
• Serigrafietan tinta biguntzeko erabilitako ftalatoak. Estatubatuar helduen heriotza goiztiarrekin erlazionatu dira, batez ere bihotzeko gaixotasunengatik, eta gorputzeko hormonak alda ditzakete.
• Sugar atzeratzaileak. Substantzia horiek haurren pijametan aurkitu dira, sutatik babesteko.

Europan debekatuta dauden substantzia horiek tiroidearen funtzioak alda ditzakete eta gorputzak koipeak eta karbohidratoak prozesatzeko duen modua alda dezakete. 

• PFAS: Ingurumenean deskonposatzen ez diren eta gibeleko kalteak, asma eta giltzurrunetako gaixotasun kronikoak bezalako osasun-arazoekin lotuta dauden laborategian fabrikatutako substantzia kimikoen multzo bat dira. Horrelako substantziak urarekiko erresistenteak dira, eta arropa iragazgaitzetan edo orbanekiko erresistenteetan aurki daitezke.
• Beruna, berriz, kostu txikiko pigmentu gisa erabiltzen da, eta batzuetan metal merke gisa ere erabiltzen da kremaileretarako. Haurtzaroan berunarekiko esposizio esanguratsu batek garapen-arazoak eragin ditzake epe luzera.

Fabrikatzaileek produktuaren segurtasuna kontrolatzea ez da nahikoa 

Fabrikatzaileek ez dute behar beste kontrolatzen produktuaren segurtasuna. Aitzitik, administrazioek kontrolatzeko eta ikuskatzeko mekanismo arinak behar dira. Gainera, osasunerako eta ingurumenerako kaltegarriak diren substantziak dituzten arropa eta bestelako kontsumo-produktuak merkaturatzea eragozten duten legeak ere ezinbestekoak dira.

Europako araudiak, lege askoren bidez, herritarren substantzia kimikoekiko esposizioarekiko arriskua arautzen du. Arau horietako gehienak ezezagunak dira esposizio ikusezin baina legezko horren ondorioei aurre egin behar dieten herritarrentzat.

Trantsizio Ekologikorako eta Erronka Demografikorako Ministerioaren web orrian produktu kimikoei eta haien legeriari buruzko informazio erabilgarri asko dago. Hona hemen arau horietako batzuk: 

• Pestizidak merkaturatzeko araudia.
• Biozidak merkaturatzeko erregelamendua.
• Produktu kosmetikoen erregelamendua.
• Jostailuen segurtasunari buruzko zuzentaraua.
• REACH Erregelamendua (Substantzia Kimikoak Erregistratu, Ebaluatu, Baimendu eta Murrizteko Erregelamendua).
• CLP Erregelamendua (Substantzia Kimikoak Sailkatu, Etikatu eta Ontziratzeko Erregelamendua).

En lo relativo a la regulación de sustancias químicas en productos de consumo, entre estos la ropa y otros productos textiles las normativas europeas que los regula son los reglamentos REACH y CLP.

Estos dos reglamentos han supuesto una gran mejora para la seguridad de los productos, el medio ambiente y la salud humana.

No obstante, deben de ser mejorados para hacerlos más eficaces e impidan que sustancias que presentan un riesgo para la salud humana y el medio ambiente puedan comercializarse.

Kutsatzailerik Gabeko blogetik (Ecologistas en Accción) jasotako artikulua.