Maiatza osoan zehar, milaka haur, familia eta irakasle ari dira Europa osoko hiri eta herrietako kaleak hartzen “Streets for Kids – Haurrentzako Kale Irekiak” lelopean. Zazpigarren edizioan, mobilizazio hori eskola-ingurune seguruago, garbiago eta osasungarriago baten aldeko herritarren mugimendu gisa finkatu da.
80 ekintza baino gehiago programatu dira Espainiako hainbat udalerritako ikastetxeetan. Madrildik Bartzelonara, Valladolid, Valentzia, Zamora, Logroño, Sevilla edo Bilbotik igaroz, besteak beste.
Ekitaldi nagusia maiatzaren 23an izango da, ostirala, eta aldarrikapen-jarduerak egingo dira hainbat udalerritan, udalei ekintza zehatzak eskatzeko: trafikoa mugatzea, abiadura benetan kontrolatzea eta haurrak kutsaduratik eta bide-arriskutik babesteko neurriak hartzea.
Hirietako trafikoaren benetako eta berehalako arriskuari dagokionez, erakundeek deitoratu dute, duela lau egun eskas, sei urteko haur bat hil zela kale txiki batean, Usera barrutiko (Madril) jende askoko parke baten aurrean. Eskolako Revueltak gogoratzen duen bezala, istripu hori ez da puntuala; izan ere, Madrilgo kaleetan 2019an 14 urtetik beherakoek izandako 203 harrapaketetatik 34 ikastetxe baten inguruan gertatu ziren.
“Eskolako kaleak martxan jartzeko errazak dira, baina ingurunea benetan aldatuko duten benetako jarduerak izan behar dute. Ez du balio seinale bat eta hesi bat bakarrik jartzeak, autoek haurrak arriskuan jarriko ez dituztela modu eraginkorrean bermatu behar da “, dio Carmen Ducek, Clean Cities kanpainaren Espainiako koordinatzaileak eta Ecologistas en Acción taldearen bozeramaileak.
Datu kezkagarriak: ikastetxeen % 99k kutsatutako airea arnasten dute
Duela gutxiko datuen arabera, Espainiako eskola-inguruneen % 99k gainditzen ditu OMEk gomendatutako NIBOen mailak, eta bostetik batek egungo lege-mugak ere urratzen ditu. Egoera horrek aurrez aurre talka egiten du haurrek ingurune osasungarri batean hazteko duten eskubidearekin.
Halaber, Haurren Plataformak argitaratutako txosten baten arabera, eskola-inguruneetako kutsadura akustikoaren mailak arreta-defizitak, entzumen-diskriminazio txikia, gehiegizko ahalegina eta estresa eragin ditzake, bai eta hizkuntza-gaitasunari bereziki lotutako ikaskuntzen alterazioa ere, hala nola irakurketa. Azken horrek eragin bereziki kaltegarria du eskolatzearen lehen urteetan.
Bestalde, Londresen eta Oxforden egindako azterketek erakusten dutenez, eskola-kaleek kutsadura % 36raino murrizten dute, bide-segurtasuna hobetzen dute eta eskolara joateko autoaren erabilera murrizten dute, eta horrek eragin positiboa du haurren osasunean.
Aurrerapen lotsatiak eta geldialdi kezkagarriak Espainiako Estatuko hirietan
Espainiako zenbait hiri neurriak hartzen hasi badira ere — Bartzelonako “Protegim les Escoles” programa edo Madrilgo oinezkoentzako erabilera puntualak, esaterako —, erritmoa motela eta irregularra da. Clean Citiesek egin berri duen City Ranking 2025 eskola-kaleen Europako rankingaren argitalpenaren arabera, Bartzelona top 10ean dago, eta Madrilek eta Zaragozak, berriz, oraindik bide luzea dute egiteko haurren joan-etorrietarako segurtasunari, irisgarritasunari eta iraunkortasunari dagokienez, Aragoiko hiriburuan STARS programa bezalako ekimenak egin arren.
“Urte asko daramatzagu haurren autonomia eta ingurune osasungarriak aldarrikatzen”, adierazi du Leticia Cardenal CEAPA Gurasoen Elkarteen Espainiako Konfederazioko bozeramaileak. “Udalek dagoeneko jardun behar dute haurrek askatasunez eta segurtasunez mugitzeko duten eskubidea bermatzeko”.
Eskola-eremuak ikusarazteko mapa
Clean Cities kanpainak (Ecologistas en Acción – Ekologistak Martxan taldeak ere parte hartzen du) elkarlaneko mapa bat abiarazi du, Europa osoko eskola-kaleak aurkitzeko eta dagoeneko baketuta dauden eremuak ikusarazteko.
EMAN HARTURAKO:
Zirkuitu ibilbidea 2, Industrialdea 15
20160 Lasarte-Oria. Gipuzkoa. Euskal Herria
bizibaratzea@bizibaratzea.eus
+34 943371545
Bidelagun
cc by-sa
Sareko kide
Ekoedizioaren Institutuko bazkide
