Ecologistas en Acción taldeak, Greenpeacek eta Nuklearren Aurkako Mugimendu Iberikoak (MIA) zalantzan jarri dute PPk eta zentralen jabeek interes publikoko gai ekonomiko soil bat janzteko egin duten ahalegina, zentral nuklearren bizitza baliagarria zabaltzea proposatuz, kostuak eta arriskuak herritarren gain jarriz.

Zentral nuklearrak ixtea saihesteko Alderdi Popularrak Diputatuen Kongresuan egindako lege-proposamen baten bozketa PPren eta Voxen aldeko 171 botok eta Juntsen zazpi abstentziok babestu dute. Horrek aukera ematen du Kongresuak proposamen hori aintzat hartzeko, PPk aurkeztutako enpresa nuklearrei gutun zuri bat emateko.

“Sentitzen dugu zenbait alderdi politikok, elektrizitate handien aliatuek, zentral horiek ixteko hitzartutako egutegia birplanteatzea, eta eskatzen diogu Gobernuari defenda dezala nuklearren xedearekin eta trantsizio energetikoarekin duen konpromisoa, segurtasun energetikoa, jasangarritasuna eta fakturaren kostuak bateratuko dituen irtenbide batekin. MIAk gogorarazten du premiazkoa dela sistema elektriko berriztagarri bat izatea klima-aldaketari aurre egiteko, eta horretarako sistema elektrikoa egokitu eta hobetu behar dela, erregai fosiletan eta nuklearretan oinarritutako sistema zaharraren orrialdea pasatzeko. Nuklearrak ez daukagun uranio aberastu baten menpeko egiten gaitu, gainera CO2 igortzen du. Energia berriztagarriak dira etorkizun seguru, garbi eta oparoaren berme bakarra “, nabarmendu du Cristina Rois MIAko bozeramaileak.

Proposamenak gobernuek energia-politika ezartzeko duten gaitasuna mugatu nahi du, enpresa nuklearren kontrolpean uzten du eta planta horiei jarraipena eman nahi die, itxiera-datarik gabe operadoreek egoki deritzoten arte edo Segurtasun Nuklearreko Kontseiluak hala eskatzen duen arte. Gainera, Hondakin Erradioaktiboen 7. Plan Orokorra eta Energiaren eta Klimaren Plan Nazional Integratua aldatzea proposatzen du, 10 urteko aldi arbitrario batean kudeatu beharko den hondakin erradioaktibo kopuru handiena bere gain hartzeko, hori nola finantzatuko den kontuan hartu gabe.

Gaur hasiko den lege-proposamen honek bat egiten du zentral nuklearren bi jabe nagusien, Endesaren eta Iberdrolaren, erasoaldiarekin, ildo horretan proposamen bat aurkeztu ondoren, baina Almarazko zentralean zentratuta, gobernuak une batez baztertu duena.

“Diputatuen Kongresuko ikuskizun politikoak ezin du errealitatea ezkutatu, burugogorra baita: zentral nuklear zaharrei bizitza luzatzea ezin da segurtasunez bermatu inbertsio izugarririk gabe. Itzalaldiarekin ikusi genuen bezala, hain mugatuta dauden eragiketa-planta handi horien existentzia soilaren ondorioz, sistema elektrikoa hauskorragoa eta inertzia-eskatzailea da. Malgutasunik ez dutenez, ez dute lekurik energia berriztagarriak eta biltegiratzea oraina eta are gehiago etorkizuna diren sistema elektriko batean. Gainera, “kutsatzen duenak ordaintzen du” printzipioa gailendu behar da; beraz, luzapenaren eta hondakinen kostuak enpresa jabeek ordaindu behar dituzte, ez erabiltzaileek eta zergadunek. Itxiera egutegiari eusteko eskatzen jarraitzen dugu “, nabarmendu du Francisco del Pozo Greenpeaceko energia nuklearraren aurkako kanpainaren arduradunak.

“Kongresuan aurkeztutako lege-proposamena zenbait politikarik enpresa elektriko handiei emandako morrontzaren erakusgarri da. Zentralen operazioen segurtasuna jaisteaz gain, sektore nuklear hondatua salbatzeko milioi bat gastatzeko atea ireki du “, adierazi du Javier Andaluz Ecologistas en Acción taldeko Klima eta Energia arduradunak. Gaineratu duenez, “oso kezkagarria da elektrikoek CSNra eta araudira jauzi egin nahi izatea hiru urteko luzapena bakarrik eskatuz”.