Txerri europarren inportazioari muga-zergak ezartzeko Txinako gobernuak hartu berri duen erabakiak erne jarri du Espainiako txerri-industria sektorea. Ecologistas en Acción taldeak adierazi nahi du krisi hau esportazio masiboaren mende dagoen ekoizpen eredu baten iraunkortasun ezaren sintoma dela, eta herritarrei, landa inguruneari eta ingurumenari uzten dizkiela bere eraginen ondorioak.

Irtenbide bat izan beharrean, abeltzaintza industrial esportatzaile, intentsibo eta megaindustrialaren ereduak porrot estrategikoa izan dela erakutsi du, Ecologistas en Acción taldeak urteetan salatu duen bezala. Merkatu lurrunkorren mendekotasunak eta erabaki geopolitikoei lotutakoak (Txinakoa, adibidez) sektorea etengabeko ahultasun ekonomiko eta ziurgabetasun egoeran uzten du.

Eredu horren ingurumen-inpaktua jasanezina da. Uraren kontsumo erantsiaz gain, lurrazpiko eta azaleko uren nitratoak kutsatzearen eta lurraldeak xurgatu ezin dituen minda kantitate handiak sortzearen arrazoi nagusietako bat da (mindak hondakin-urek baino 40 aldiz gehiago dira nitratoetan, eta nitratoek eragindako kutsadura orokortzen laguntzen dute, Espainiak Europako Justizia Auzitegian salatu duenez). Kutsadura horrek beren iturrietako ura erabili ezin duten milaka familiaren bizitza ere aldatzen du.

Horri gehitu behar zaizkio berotegi-efektuko gasen isuria, pentsuetarako sojaren inportazioak eragindako baso-soiltzea, biodibertsitatearen suntsipena. Gainera, abeltzaintza industriala da uretara egindako antibiotikoen emisio nagusien erantzulea, kutsatzaile emergente kezkagarrienetako bat baita.

Abeltzaintza industrialak ez du biztanleriarik finkatzen landa-eremuan. Oso alderantziz: ekoizpena lanpostu gutxi sortzen dituzten megainstalazioetan kontzentratzen du, bizilagunen bizi-kalitatea degradatzen dute kutsaduraren eta usain txarren ondorioz, eta familia abeltzaintza, abeltzaintza sozial eta estentsiboaren aukerekin amaitzen dute, lurraldearen karga-gaitasunarekin orekan, eredu horren alde egin behar baita gizarte- eta ingurumen-balio handienaren alde eta elikadura-subiranotasunaren benetako bermatzaile izan behar baitu.

Nekazaritzako eta industriako abeltzaintza-eredu hori baliabideak oso esku gutxitan hartzean eta enpresa multinazional gutxitan boterea eta etekina pilatzean oinarritzen da.

Ez da merkatu berriak bilatzeko unea, eredua aldatzeko unea da.

Krisi honen konponbidea ez da Txinari muga-zergak ken ditzala erregutzea, ezta, etsi-etsian, urruneko beste helmuga batzuk bilatzea ere, erauzketa-sistema berarekin jarraitzeko. Benetako aukera da Espainiako nekazaritza eta abeltzaintzako politika elikadura-subiranotasunera eta agroekologiara bideratzea.

Horregatik, administrazio publikoei exijitzen diegu sektoreko multinazional gutxi batzuen interesak defendatu beharrean, honako hauen aldeko apustu irmoa egin dezatela:

1. Agroekologiarako bidezko trantsizioa: abelburu kopurua nabarmen murriztea, gure lurraldearen benetako gaitasunera egokitzeko; dirulaguntza publikoak guztien onerako benetan lagungarri diren ereduetara bideratzea; eta prestakuntza eta laguntzak dituzten langileei lan- eta lanbide-alternatiba agroekologikoak eskaintzea.
   Aldi berean, abeltzaintza estentsiboa, ekologikoa eta tokikoa sustatu eta lagundu — bai administratiboki, bai ekonomikoki —, lurraldearen zama-ahalmenarekin orekan, pertsona gehiago enplegatzen baititu, abeltzainentzat bidezko prezioak bermatzen baititu, kalitate handiagoko elikagaiak ekoizten baititu, biodibertsitatea babesten baitu eta mantenugai-zikloak ixten baititu.
2. Elikadura-subiranotasuna: barne-merkaturako eta hurbileko merkaturako elikagai-ekoizpena lehenestea, esportazio masiboarekiko eta pentsuen inportazioarekiko mendekotasuna hautsiz. Era berean, tokiko azpiegituren sarea berreskuratzea, tamaina txikiko udal hiltegi edo lantegi gisa. Pertsonak elikatzen dituen eredu bat, ez merkatu globalak.
3. Politika publikoak eta konpromiso pribatuak elikadura osasuntsua eta hurbilekoa sustatzeko, landare-oinarria izango duena eta haragiaren kontsumoa nabarmen murriztuko duena, bereziki industria-jatorri intentsibokoa.
4. Makrogranja berrientzako luzamendua: abeltzaintza industrialeko proiektu berriak baimentzea eta daudenak handitzea berehala gelditzea.
5. Lehendik dauden abeltzaintza industrialeko instalazioek eragiten duten kutsadura murrizteko muga tekniko eta ingurumenekoak aplikatzea.
6. Ingurumen-legeria zorrotz betetzea eta hobetzea: Nitratoen Esparru Zuzentaraua eta Uraren Esparru Zuzentaraua zorrotz aplikatzea, gaur egun arrisku larrian dagoen gure ondare hidrikoa babesteko.
7. Abeltzaintza-sektoreko langileen eskubideak bermatzen dituen lan-araudia zorrotz betetzea.

Txinako muga-zergen krisia iragarritako porrot baten kronika da. Ez da krisi koiunturala, ingurumen-, gizarte- eta animalia-osasunaren aurretik epe laburreko enpresa-onurak lehenesten dituen sistema baten ondorio zuzena baizik. Ikasgaia ikasteko eta elikadura-sistema erresiliente, justu eta jasangarri baterantz biratzeko unea da. Sistema hori ez da kolapsatuko urrutiko gobernuen erabakiaren aurrean, bere indarra tokiko sustraietan egongo baita.