Europako gizarte zibileko 150 erakundek baino gehiagok gutun bateratu bat bidali diete gaur Ursula von der Leyen presidenteari, EBko komisarioei eta ministro nazionalei, Europar Batasun (EB) osoan hondakinak errausteko instalazio berriak onartu eta eraikitzeari buruzko berehalako moratoria eskatzeko.

 Zero Waste Europe buru duen koalizioak eskatzen du:

• Hondakinen erraustegi berriei (R1 eta D10) buruzko moratoria EB osoan.
• Errausketa-ahalmena pixkanaka murrizteko estrategiak.
• Ekonomia zirkularreko azpiegituretako inbertsioa handitzea, hala nola berrerabiltzeko sistemak, konpostajea eta birziklatzeko teknologiak.

156 sinatzaileek ohartarazi dutenez, EBk gehiegizko gaitasun-krisi bati egin behar dio aurre hondakinen errausketan; izan ere, dauden instalazioek gutxienez 60 milioi tona udal-hondakin kudea ditzakete. Errausketaren hedapenak hondakinen hierarkia eta EBko ekonomia zirkularraren helburuak ahulduko lituzke, estatu kideak hondakinak kudeatzeko eredu lineal eta isuri handiko batera lotzen baititu.

Era berean, gutunak politikariei gogorarazten die errausketa gero eta gehiago klimarako arazotzat hartzen dela. Berriki egindako ikerketek errausketaren karbono-intentsitate handia nabarmentzen dute, askotan energia-iturri fosilena gainditzen duena, hondakinetan dagoen plastiko kantitate handia dela eta. Gaur egun erraustegi berriak eraikitzeak arriskuan jarriko luke Europa hainbat hamarkadatan berotegi-efektuko gasak alferrik isurtzeko, eta horrek gatazka zuzena sortuko luke Europako Itun Berdearekin eta neutraltasun klimatikoaren helburuekin.

Gutuna «Better than burning» kanpainaren errausketaren aurkako ekintzaren barruan bidali zen. Bertan, manifestu bat eta testigantzak jaso ziren Zero Waste Europe sareko sare sozialetan, hondakinak errausteak beren herrialdeetan duen inpaktu kaltegarriari buruz.

Erraustegietatik gertu bizi diren erkidegoek salatu dute isuri toxikoek osasunean duten eragina, kutsatzaile iraunkorrak barne, hala nola dioxinak, PFASak eta metal astunak. Kutsatzaile horiek minbiziarekin, disfuntzio immunologikoarekin eta garapenean izandako kalteekin lotuta daude.

Janek Vahk Zero Waste Europeko (ZWE) zero kutsadura politiken zuzendariak esan zuen: “Moratoria bat osasun publikoa babesteko, emisioak murrizteko eta hondakinik gabeko ekonomia zirkular baterantz bidezko trantsizioa ahalbidetzeko beharrezko lehen urratsa da. Erraustegien batez besteko bizitza kontuan hartuta, ahalmenaren % 5 inguru desegin edo kendu egin daiteke urtero, eta hori bide errealista da Europak teknologia kutsatzaile horrekiko duen mendekotasuna pixkanaka murrizteko».cir gradualmente la dependencia de Europa de esta tecnología contaminante».

Carlos Arribas  Ecologistas en Acción taldeko hondakinen arduradunak, Zero Hondakina Aliantzako erakundeetako batek, honako hau gaineratu zuen: «Salatu nahi dugu hainbat administrazio autonomikok, hala nola Valentziako Erkidegoak edo Gaztela eta Leonek, hondakinen errausketa sustatzen dutela, hondakinen kudeaketan alternatibarik txarrenetako bat baita, ingurumen-inpaktu handiagatik eta giza osasunari egindako kalteengatik».

Baliabide gehigarriak

• Hondakinak erraustearen eragin kaltegarria:
  • El verdadero coste tóxico: investigación de biomonitorización sobre las emisiones de la incineración
  • Lluvia tóxica: cenizas de fondo de incineradoras de residuos en una economía circular
  • Ya basta: argumentos a favor de una moratoria sobre la incineración
  • Desmontando la recuperación eficiente: el rendimiento de las instalaciones de incineración de la UE
• Hondakinak erraustearen alternatibak:
  Creación de una estrategia puente para los residuos residuales
  No dejar nada atrás: modelización de la contribución de la recuperación de materiales y el tratamiento biológico a la recuperación de recursos y la lucha contra el cambio climático
  Clasificación de residuos mixtos para cumplir los objetivos de economía circular de la UE
  Vídeo explicativo sobre la recuperación de materiales y el tratamiento biológico (MRBT)

Zero Waste Europeri buruz

Zero Waste Europe (ZWE) komunitateen, tokiko liderren, adituen eta aldaketaren eragileen Europako sarea da, eta gure gizartean baliabideak hobeto erabiltzeko eta hondakinak ezabatzeko lan egiten dute. Sistema jasangarrien alde egiten dugu, baliabideekin dugun harremana birdiseinatzearen alde eta ingurumen-justiziarako aldaketa global baten alde, pertsonen eta planetaren onurarako zero hondakinerako bidezko trantsizioa azkartuz.

Residuo Cero Aliantzari buruz

Alianza Residuo Cero 2018an sortu zen hondakinen prebentzioa helburu komuna duten Espainiako hainbat erakunde ekologisten batasunetik. Udalerri eta hiriekin batera, hondakinak sortzeko eredua, Zero Hondakin Eredua, aldatu nahi da, egungo ingurumen-arazoak konpontzearen aldeko ingurumen-politikak sustatzeko.