• Ekologistak Martxan-ek Bilboko toki estrategikoetan dauden trafiko-pantailetan egunero erakusten den airearen kalitateari buruzko informazioa kentzeko eskatu dio Bilboko Udalari

Erakunde ekologistaren ustez, herritarrei helarazitako informazioa ez dator bat airearen kalitateari buruzko Europako araudiarekin, eta “alderdikoia” da; izan ere, Airearen Kalitatearen Indizeari (ICA) buruzko araudiak ez du jasotzen, ezarritako zerrendetako kutsadura-maila baxuenak bete arren (NO2, SO2, PM10, PM2,5 eta O3 hautatutako 5 kutsatzaileentzat), airearen kalitate-maila “Oso Ona” denik.

Era berean, adierazi du Euskadiko Industria, Trantsizio Energetiko eta Jasangarritasunaren Sailak ICArako ezarritako mailak ere ez datozela bat 2019an Estatuan egin zen ICAren normalizazioarekin.

Erakunde ekologistak gogorarazten du, Europako Ingurumen Agentziaren arabera, Euskadirako ebaluazioan, eta araututako 3 kutsatzaileri dagokienez, partikula finek, nitrogeno dioxidoak eta ozonoak eragindako airearen kutsadurak 1270 “heriotza egozgarri” eragin zituela (Araban 181, Bizkaian 766 eta Gipuzkoan 323, 2022an). Guztizko heriotzen % 65 PM2,5 partikulen ondoriozkoak dira, eta horien jarraipena ez da Eusko Jaurlaritzaren lehentasunen artean egon. Izan ere, Eusko Jaurlaritzak 2020ra arte atzeratu zuen hiribururen batzuetan eta trafikoaren jarraipena egiteko estazioetan egindako neurketa, mende hasieratik oso arriskugarria zela jakin arren.

Kontuan hartutako agertoki sentikorrean, Europako Agentziak bikoiztu egiten ditu Euskal Autonomia Erkidegoan kutsadura atmosferikoari egotz dakizkiokeen heriotzak, 2022an 2655 izatera iristen baita, eta kontuan hartzen ditu Osasunaren Mundu Erakundeak 2021eko gidalerroetan gaur egun gomendatzen dituenak baino kontzentrazioen ondorio sanitario txikiagoak, autonomia-erkidego osoan gainditu ohi direnak. Gomendio horiek ere ez dira kontuan hartzen ari Airearen Kalitatearen Indizea ezartzeko orduan, eta herritarrei helarazten zaien informazioari dagokionez, Airearen Kalitateari buruzko Europako Zuzentarau berrian aurreikusitakoa alde batera utzita. Zuzentarau hori 2024ko abenduaren 11tik dago indarrean, eta transposizio-fasean dago.

Ekologistak Martxan elkartearen ustez, “kutsadura atmosferikoa bezain garrantzitsua den gai honetan, gutxienez, informazioa fidagarria da, eta airearen kalitatea hobetzeko ekintzak ez dira, oraindik ere, herritarren osasunarekin baino kezkatuago dauden eta desinformazio hori erabili ohi duten erakundeen interes ekonomikoengatik atzeratzen. Desinformazio hori ez dator bat ezagutza zientifikoekin, eta, beraz, ez dugu salatzen, ezta araudiarekin ere, horien aurka egiteko“.