Urtero bezala, Ecologistas en Acción – Ekologistak Martxan taldeak Banderas Negras 2025 txostena argitaratu du, itsasertzeko kutsadura eta ingurumen-kudeaketa txarraren kasu esanguratsuenak ezagutarazteko. Kostaldea duen probintzia edo hiri autonomo bakoitzak bi bandera beltz lortzeko aukera du, bat kudeaketa txarragatik eta bestea kutsaduragatik, guztira 48 izanik estatu osoan. Euskal kostaldean zehar enpresen eta administrazioen jarduera arretaz jarraitu ondoren, Ekologistak Martxan-ek bere lau Bandera Beltzak aurkeztu ditu.
Bizkaia: Bilboko Superportutik Urdaibaiko erreserbara
Bizkaiko kostaldeko ibilbidea hasiz, kutsaduragatiko Bandera Beltza Bilboko Superportuari dagokio, azken handitze-plana dela eta. Plan horrek, beste behin, zenbait kai handitzea proposatzen du, zehazki, A3 eta A4 kaiak, Santurtzi eta Zierbena artekoak. Bilboko Superportua estatuko laugarren porturik garrantzitsuena da ontzi kopuruari dagokionez, eta estatuko iparraldeko handiena. Superportuari ez ezik, bandera beltz hori Eusko Jaurlaritzari eta gobernu zentralari ere eman beharko litzaieke, superportuak Nerbioi badia gehiegi erabiltzen duela baimendu, finantzatu eta legitimatzeagatik. Bilboko portu-agintaritza ez da enpresa bat bakarrik, lobby bat da, Bilboko Abrako jarduketa oro zalantzan jarri gabe zuzentzen duena eta Bizkaiko diru-kutxetarako diru-sarrera handiak dakarzkiena. Gogoan izan behar da, halaber, portu horrek lotura zuzena duela Petronorrek Muskizen duen findegiarekin, aurreko edizioetan bandera beltz batekin adierazi baitzen, eta bandera beltz horrek, hornitzen duen porturik gabe, ez luke zentzurik izango. Horren guztiaren ondorioz, Superportua, Petronorren findegiarekin batera, Euskadiko puntu beltz handiena eta kutsatzaileena da, bai eta Estatuko iparraldeko kostalde guztiarena ere.
Guggenheim Bilbao Museoak Urdaibaiko Biosfera Erreserban duen proiektuari Bandera Beltza eman diote berriz ere, kudeaketa negargarriagatik. Proiektu honekin aurrera jarraitzeak Urdaibaiko Biosfera Erreserba erabat suntsitzea dakar. Eusko Jaurlaritzak, EAJk eta Iñigo Pradales lehendakariak ahalegin guztiak egiten dituzte proiektuak aurrera egin dezan, legeak aldatuz edo kosten transferentziak lortuz, proiektuari oztopoak kentzeko. Orain lehendakari den Iñigo Pradalesek José Luis Bilbaoren lekua hartu zuen proiektuaren ordezkari nagusi gisa, Bizkaiko Foru Aldundiko Obra eta Zerbitzuen diputatu zenean, eta kapaz eta ezpataz defendatzen jarraitzen du, Urkullu lehendakari ohiari bi urteko luzamenduari dagokionez kontra eginez, Eusko Jaurlaritzak Guggenheim Fundazioari sortutako oposizioaren aurrean proiektuaren baliozkotasuna defendatzeko bidali zion ordezkaritzaren buru izanik.
Gipuzkoa: atunen makrogranjetatik Txingudiko badiaren kudeaketa negargarrira
Gipuzkoako kostaldearen kutsaduragatiko 2025eko Bandera Beltza, aurten ere, Getariaraino joan da, zehazkiago, kostaldetik 3,6 miliatara jarri den makrogranjaraino, Getariako portutik ipar-ekialdera, hasieran Kantauriko hegalaburra edo zimarroia (Thunnus orientalis) gizentzeko. Instalazio horrek Bandera Beltza duela adierazteko arrazoia da instalazio horrek inpaktu handia izango duela, bai kokatuta dagoen eremuan, bai inguruetan, ziurrenik, eta oso litekeena dela instalazio horri beste batzuek jarraitzea datozen urteetan, horrela gure kostaldeko itsas ingurunearen kutsadura eta degradazioa areagotuz.
Arraultzetatik atunak hazten dituzten mota horretako beste instalazio batzuetan ez bezala, makrogranja horrek Kantauri itsasoan harrapatutako atun biziak gizenduko ditu ekainean eta uztailean, gizendu ondoren urrian hiltzeko. AZTI ikerketa-zentroa (Eusko Jaurlaritzaren erakunde ofiziala) eta Itsas Balfegó enpresa daude proiektu honen atzean. Uste dute 2026an ekoizpena 500 tonara iritsiko dela, eta horrek, zalantzarik gabe, itsas ingurunearen kutsadura handia eragingo duela. Nahiz eta Eusko Jaurlaritzak esaten duen proiektu edo proba esperimental bat dela, zaila da sinestea. Makrogranjak, berez, guztionak diren baliabide naturalen pribatizazioa dakar, eta fenomeno hori jada bizkortu da mundu osoan, itsas baliabideak interes pribatuen esku utzita.
Kudeaketa txarragatiko Bandera Beltza Txingudiko Badian dago aurten, Irun eta Hondarribia artean. Estuarioak eta Txingudiko badiak, Bidasoa ibaiaren bokalean, Gipuzkoako balio ekologiko handieneko ingurune naturaletako bat osatzen dute. Probintziako HBEB (Hegaztiak Babesteko Eremu Berezia) bakarra da, eta oso puntu berezia da Pirinioetako mendebaldeko muturreko hegaztien migrazio-prozesuetan. Horren erakusgarri dira inguruan erregistratutako 258 hegazti-espezieak. 2014an, 2015-2026 aldirako Plan Zuzentzaile batean jasotako premiazko lehentasunen diagnostikoa eta azterketa egin bazen ere, 2025erako, esan daiteke “premiazko” jarduera horiek paper bustian geratu direla, kasu honetan, inoiz ez hobeto esanda. Txingudiko badiako natura-ondarearen kudeaketa, gutxienez, kritikagarria da.
2021eko otsailean, garai hartan Eusko Jaurlaritzako Ingurumen sailburu zen Arantxa Tapiak iragarri zuen Plaiaundin aurreikusitako jarduerak 2022ko udan hasiko zirela, eta 14 hilabeteko epea izango zutela horretarako. Hala ere, urte horretan bertan, bere konpromisoari jaramonik egin gabe, Eusko Jaurlaritzak Trantsizio Ekologikoko Ministerioaren esku utzi zituen garatu beharreko jarduerak. Honek, berriz, lanak 2023an lizitatu ondoren, 2024ko urtarrilean hasiko zirela iragarri zuen. Orain arte, Plan Zuzentzailean aurreikusitako epeak amaituta, ez dago lan horien arrastorik.
EMAN HARTURAKO:
Zirkuitu ibilbidea 2, Industrialdea 15
20160 Lasarte-Oria. Gipuzkoa. Euskal Herria
bizibaratzea@bizibaratzea.eus
+34 943371545
Bidelagun
cc by-sa
Sareko kide
Ekoedizioaren Institutuko bazkide
