Hogei erakunde eta entitate sozialek baino gehiagok parte hartu dute gaur Madrilen enpresa energetiko handien boterearen aurkako aldarrikapen-jardunaldi batean. Horren ondorio zuzena pobrezia energetikoa da, eta 2020tik indarrean dagoen oinarrizko horniduren mozketen luzamenduari eustea eskatu dute. 2023ko abenduaren 31n amaitzen den hornidura-etenduren debekua luzatzen ez bada, uraren, argiaren eta gasaren mozketen krisi handi batekin topo egin genezake, milaka etxetan ondorio katastrofikoak eraginez.

Egungo ziurgabetasun politikoak eta Gobernuaren bitartekotasunak, inbestiduraren hurrengo saiakeraren zain, kezka eta antsietate handia sortzen dute bonu soziala jasotzen duten milioi eta erdi etxetan baino gehiagotan, haien eskubiderik oinarrizkoenak bermatzeko neurri egokiak onartzearen mende baitaude.

Horregatik, gaur egungo egoerak eskatzen dituen premiazko neurriak aplikatzeko eskatzen diote erakundeek hurrengo gobernuari:

• Lehenik eta behin, etxe zaurgarrietan ur-, argi- eta gas-mozketen moratoria luzatzea eskatzen da, energia zeharkakoa den herritarren oinarrizko eskubideak bermatuz, bai eta Nazio Batuek onartutako Ura eta Saneamendurako Giza Eskubidea ere. Aldi berean, aurrera egin behar da, Europako Batzordeak eta Parlamentuak elektrizitatearen merkatu bateratuaren erreformaren esparruan proposatu dutenaren ildotik, egoera ahulean dauden etxeetan mozketak egiteko debekua iraunkorra izan dadin.
• Gainera, neurri horri lotutako 2020tik aurrerako ez-ordaintze guztiak sektoreko enpresa handiek beren gain hartzea eskatzen da; izan ere, enpresa horien mozkin garbiak etengabe handitu dira “konpentsazio sozial” gisa, funtsezko hornidura delako, errentagarritasun handiko eta lehia gutxiko merkatuan aseguratutako bezero-zorroa duelako.
  Oligopolio energetikoari dagokionez, egungo larrialdi klimatikoaren aurrean duen erantzukizuna ere salatzen da; hain zuzen ere, Endesa, Naturgy eta Iberdrola dira 2022an karbono dioxido gehien isuri zuten Espainiako bigarren, laugarren eta zortzigarren enpresak, hurrenez hurren.
• Bestalde, Errege Abelbideko bizilagunek, duela hiru urte baino gehiagotik argirik gabe daudenek, egungo eskubide-urraketei irtenbidea ematea eskatzen dute, nazioarteko hainbat erakundek eta erakundek salatu dutenez.
• Argindarraren prezioaren izaera sistemikoa dela eta, besteak beste, bizitzaren kostuak nabarmen gora egin duenez, eta energia-kostuak eta enpresa-marjinen igoera esponentzialak horren erantzule direla zalantzarik gabe, pentsiodunen kolektiboak pentsio-sistema justu eta duina eskatzen du guztientzat.
• Egungo krisi ekosozialean, etxeak bero- eta hotz-boladen aurreko azken babesleku klimatikoa dira. Aldiz, Europako funts gehienak ez dira erabiltzen ari familia ahulenen eta alokairu-erregimenean bizi direnen energia-hobekuntzetarako. Birgaitze energetikoa eta autokontsumorako instalazio berriztagarrietarako dirulaguntzak lehenestea eskatzen zaie auzo eta familia kalteberenei, higiezinen jabetza-erregimena edozein dela ere.
• Azkenik, etxebizitzarako eskubidearen aldeko mugimenduak etxebizitzarako sarbide unibertsala bermatzea eskatzen du, hornidurak eteteko, zorrak metatzeko edo utzarazteko mehatxurik egon gabe. Ondorioz, luzamendu mugagabea ezartzea eskatzen dugu, egoera horiek etengabe prebenitzeko.