Zure hiri-baratzea sortzea, lorategietan barazkiak jartzea bezain erraza da.

Bizi baratzearen plaza

A Planeta
A Planeta, B Planeta ez dagolako - Planetan zehar honen alde ari dira/gara - bertako borrokak eta egoera guztiak kontuan hartu behar ditugu Planetaren alde ekiteko. Horregatik, saretu eta informazioa hedatu.

COP30: jendeak Planeta salbatzeko esku hartzen duenean

2025-12-16 11:30
Ashish Kothari  (Jatorriz Meer-en argitaratua)

Alderdien 30 Konferentziaren ondoren (munduko gobernuak biltzen dira krisi klimatikoari irtenbidea emateko), ordua da onartzeko gobernuek ezin dutela modu erabakigarri eta egokian jardun, eta ez dutela egingo. Duela ez asko, haietako askok ukatu egiten zuten krisia zegoela, baina orain, egoitza Washingtonen duen erregai fosilen ukatzaile nabarmen bat izan ezik, ukazio hori ezinezkoa da jada, haren existentziaren eta ondorioen ebidentzia zabala dela eta. Baina inoiz frogatuko bagenu problema bat ezagutze hutsak ez dakarrela nahitaez arazoa konpontzeko ekintzara, COP garesti horiek guztiak nahikoak dira, zalantzarik gabe.

Etengabeko botere-jokoak eta etekinen bilaketa

Arazoa ez da krisiaren berri ez izatea, ezta konponbide nahikorik ez izatea ere. Arazoa da eragile boteretsuek, gobernuek eta enpresek barne, ez dutela jarduteko borondaterik. Etekin kapitalisten eta botere-joko estatisten bilaketa sakonean murgilduta, kolonialismo, patriarkatu eta modernitate arrazionalistaren historia luze batez blaituta, naturatik bananduta gaudela eta Lurrarekin nahi duguna egin dezakegula ilusioa eman diguna, erakunde horiek ez dira egokiak krisi klimatikotik irteteko bideak eraikitzeko. Edo, bestela, harekin gurutzatzen diren beste krisiak, hala nola desberdintasuna eta diskriminazioa, gerra eta genozidioa, pobreziaren eta aberastasunaren epidemiak, eta beste batzuk.

Nolabaiteko itxaropena zegoen gizarte zibileko zirkulu batzuetan eta gobernu batzuetan (benetan premiazko neurriak nahi dituzten gutxi horietan, uharteetako estatu txikietan, esaterako), Belemgo (Brasil) COP30ek aurrerapen batzuk lor zitzan. Amazoniako oihanaren ondoan («Oihanaren COPa» deitu zitzaion) eta herrialde batean kokatuta egoteagatik gertatu zen hori. Herrialde horretako presidenteak ekintza klimatikoa serio hartzen duela dirudi. Nolanahi ere, badirudi PAT horrek atzera egin duela aurreko COPetan lortutako aurrerapen tentuzkoekin alderatuta ere, adibidez, erregai fosilak pixkanaka ezabatzeari eta baso-soiltzea murrizteari dagokionez. Aurrerapen horietako bat bera ere ez da aipatzen Belemgo akordioan.

Albiste positiboren bat etsi-etsian bilatu nahi bada, «bidezko trantsizioa» Belemgo Ekintza Mekanismoan sartu izana aipa daiteke: sindikatuek1 eta gizarte zibileko taldeek urte askoan defendatu ondoren, horrek aitortzen du beharrezkoa dela klima errespetatzen duten ekonomietarako trantsizioak eragindako langile-klaseko biztanleen interesak serioski integratzea. Pozik hartu da, halaber, «garapen bidean» dauden herrialdeentzat erabilgarri dagoen finantziazioa handitu izana trantsizioan. Baina neurri horiek txikiagoak dira, behar diren premiazko ekintzen motarekin eta tamainarekin alderatuta. Izan ere, badirudi egoera horretan, batez besteko tenperatura globala 1,5 gradu igotzera behartuta gaudela; izan ere, nazio mailan zehaztutako ekarpen guztiek (ekintza-planak) batera ez dute urrundik ere beharrezko emisio-murrizketarik lortzen, ehunka milioi pertsonak egokitze-neurriak behar dituzte lehenbailehen, eta gizakiak ez diren milaka espezie dagoeneko kontrako ondorioak jasaten ari dira.

(Jarraitu irakurtzen)

atzera
gora