Kantina bat daukagu, kostaldean. Inguruan lorategiak eta frutarbolak dauzkagu. Egunero kafe-hondar pila bat sortzen dugu eta hori gero ertz batean pilatzen joan gara, beste ezelako lanik edo gehigarririk gabe. Zer egin genezake horrekin guztiarekin? Irakurri dizugu hondakin oso azidoa dela, eta onena luar pilan nahastea dela. Nola egingo zenuke zuk, jakinda egunero hainbat kilo kafe (ehotuta eta bustita) pilatzen dugula? Zerekin nahastu? Zenbat denboraz utzi ontzen? Gomendiorik hori gero lorategietan berrerabilgarri izan dadin? Milesker!
Kafe ehotu hezea oso material ona da luarra egiteko. Luarari azidotasuna eransten dio, baina baita, besteak beste, nitrogenoa, magnesioa eta potasioa ere. Luar horrek lurraren hezetasunari eutsiko dio eta kafeinarekin bareak eta barraskiloak uxatuko ditu.
Luarra egiterakoan material hezea edo berdea eta material lehorra edo marroia nahasten dira, 1:4 proportzioan. Belar moztua, janari hondakinak eta abar bezala kafe hondarra material berdea da, beraz proportzioan lau aldiz gehiago beharko duzu material lehorra: hostoak, orbela, lastoa, belar ondua, garoa, zerrautsa, adar txikituak, egunkari papera… Maiz nahastu eta irauli, 8 egunetik behin, pila berotu eta ondo irakin dezan. Zenbat denbora behar duen hori ezin esan daiteke. Tokiaren arabera, klima, zenbat bustitzen den, eta abarrek aginduko dute, baina textura ikusita jabetuko zarete egina dagoen, eta lurrari nahasteko moduan dagoen. Uda partean lurrari nahastu behar izanez gero, ortuan edo lorategian adibidez, ondo egina behar du. Udazkenean gehitzez gero erabat egin gabekoa ere zabaldu daiteke.
