Asteroko buletina
Euri lantxe apirilean, antxoa bitsa moila gainean.

Zuhaitzen koloreak

Jakoba Errekondo
Jakoba Errekondo

Bizi Baratzea liburuaren egilea


2018ko azaroaren 25a
Otsagabiako basoak, Muskildatik ikusita. Argazkia: Juanmi.

Etxetik abiatua naiz zelkoba kaukasiarrari (Zelkova carpinifolia) eta astigar txinatarrari (Acer truncatum) goizeroko bisita egin ondoren. Gaur, gorri-gorri lehena eta horitik morerainoko kolore ore bigarrena. Ez alferrik ingelesek “purpleblow maple” (kolpe moreko edo gorri mineko astigarra) esaten diote astigar txinatarrari. Etxetik Pirinioetarainoko bidea egitekoa dut.

Hotzak biluzten ditu zuhaitzak, eta, soineko hostoen gona kendu orduko, gordean izan duten azpiko gona agertzen da. Gona berdeen azpian kolore ugaritako azpiko gonak, arin eta bizitza laburreko barruko gonak. Hotza non egiten duen seinale da, “hotza gorri, koloreak bizi”. Axitarte igaro orduko makal zorrotzak agertzen dira (Populus nigra “Italica”) hori-hori. Hortik aurrerako bidea, emozioaren dardarrean, motz, seko motz egin zait. Horia, horia eta horia. Oritzak ugaztunaren umaldiaren hasiera bezala, paisaia nafarraren horitzak neguarena dakar. Iruñea inguruko erreken aldamenetako makalek bideratu naute Elomendiren iparraldetik Irunberriraino. Herri sarrera janzten du intxaurrondo batek (Juglans regia), espezie horri sekula ikusi ez diodan hori garbiz. Inguruetako mahastien (Vitis vinifera) eta zainzuridien (Asparagus officinalis) paisaia inpresionistek koska ederra goratzen dute gozamen estetikoa. 

Hortik atzera ez da koskarik, etengabeko goranzko joera hartu dit gozamenak. Zumar hosto zabala (Ulmus glabra subsp. glabra) horizta, europar laritza edo alertzea (Larix decidua) laranjakara, lertxuna (Populus tremula) horail iluna, basagereziondoa (Prunus avium) arrosakara, gingondoa (Prunus cerasus) gorri iluna, astigar arrunta (Acer campestre) eta frantses iharra (Acer monspessulanum) zein baino zein urreztatuago, lizar (Fraxinus excelsior) borobila anbar-kolorekoa, mertxikondoa (Prunus persica) adarretan behetik gora limoikaratik kobrekararainoko sorta ikusgarria osatuz, sahats arrunta (Salix aurita) lastokara, ahuntz-sahatsa (Salix caprea) larurantz, makal beltza (Populus nigra) okre zikindua, haritza (Quercus robur) hitsa, zuhandor arrunta (Cornus sanguinea) ardokara, gaztainondoa (Castanea sativa) beilegia, haltza (Alnus glutinosa) zerbeldua, hostazuria (Sorbus aria) zuhaila, zurzuria (Populus alba) beluria, basaerramua (Euonymus europaeus) su bizikoa, arkakaratsa (Rosa canina) gorrizta eta pagoa (Fagus sylvatica) sagardo koloretik azafraikararaino. Otsagabian hurritzak (Corylus avellana) inbidiatan, hostoen azpiko gonaz finolatu ezinik, lore gerba zintzilikarioak dantzatzen ditu, ezko kolorekoak.

Pagoaren kontuak
2024-04-29 | Jakoba Errekondo
Geroxeago baina hemen da. Inguruan dituzten gainontzeko zuhaitzak baino beranduago janzten dira pagoak (Fagus sylvatica). Bizitzeko baldintza “gogorragoak” nahi izaten ditu: toki hezeak eta freskoak.... (+)
Lurra elikatu, guk jan
2024-04-22 | Jakoba Errekondo
Lurrari begira jartzea zaila da. Kosta egiten da. Landareekin lan egiten duenak maiz haiek bakarrik ikusten ditu. Etekina, uzta, ekoizpena, mozkina, errebenioa, emana, azken zurienean... (+)
Odolezko laranjak
2024-04-14 | Jakoba Errekondo
Istorio ugarik lanbrotzen du bere jaiotza. Bere koloreak erakartzen du gehien. Azalarenak zenbaitetan, baina batez ere mamiarena da deigarria. Odolezko laranja da (Citrus x sinensis).... (+)
Ginkgoaren irrimurrika eta barre ttikia
2024-03-25 | Jakoba Errekondo
Burua dardaratu eta ikaratu zigun ginkgoak (Ginkgo biloba). Lizar-makila denboran ginkgoa aspaldi galdutako zuhaitz espezietzat jotzen zen. Bere hostoen fosilak ezagutzen ziren, beste arrastorik ez. (+)
Usainak eta kiratsak
2024-03-18 | Jakoba Errekondo
Zuhaitzen lore sasoien usainak ederrak dira, batzuk. Igaro berri dira mimosarena (Acacia dealbata) eta goizeko magnoliena: magnolia izarra (Magnolia stellata) eta magnolia tulipa (Magnolia soulangeana).... (+)
Asteroko buletina

EMAN HARTURAKO:

Zirkuitu ibilbidea 2, Industrialdea 15
20160 Lasarte-Oria. Gipuzkoa. Euskal Herria
bizibaratzea@bizibaratzea.eus
+34 943371545

OlatuKoop

Ekonomia sozial eraldatzailearen sareko kide da ARGIA (Bizi Baratzea). Informazio burujabetza helburu, egunerokoan gauzak egiteko beste modu batean sinesten dugu.

BIZI BARATZEAko edukiak kopiatu, moldatu, zabaldu eta argitaratzeko libre zara, beti ere, gure egiletza direla aitortzen baduzu eta baldintza beretan egiten baduzu.

gora